Usłyszałam gdzieś, że każdy wyrób ze stali nierdzewnej zawiera średnio ok. 85% materiałów
pochodzących z odzysku. Czy to zdanie jest prawdziwe? Czy są jakieś dokumenty / źródła, które
potwierdzają tak wysoki % odzysku?
Czy rzeczywiście każdy wyrób ze stali nierdzewnej zawiera średnio ok. 85% materiałów z recyklingu?
Odpowiedź brzmi: w większości przypadków tak, ale z pewnymi zastrzeżeniami. Średnia zawartość
surowców wtórnych w stali nierdzewnej rzeczywiście oscyluje wokół 85%, co potwierdzają dane i
raporty branżowe, m.in. opublikowane przez International Stainless Steel Forum (ISSF) [1]. Według
ISSF przeciętna zawartość surowców wtórnych w stali nierdzewnej wynosi 60-90%, przy czym średnia
globalna to ok. 85%. Ponadto producenci stali nierdzewnych publikują dane o udziale materiałów z
recyklingu w wyrobach ze stali nierdzewnych przedstawiając dane źródłowe i metodykę wyliczeń [2-
4].
Nie oznacza to jednak, że każdy produkt zawiera dokładnie taki procent surowców wtórnych –
wartość ta dotyczy średniej przemysłowej, która różni się w zależności od: rodzaju wyrobu,
technologii produkcji, lokalizacji geograficznej (UE, Azja, USA), typu stali nierdzewnej (np. ferrytyczna,
austenityczna, duplex).
Wysoki poziom odzysku 85% (lub wyższy) jest realny głównie dla standardowych wyrobów hutniczych
– np. blachy walcowane na zimno i gorąco, pręty, profile, rury. Dla wyrobów ze stali austenitycznych
– popularnych gatunków typu 304 (1.4301) lub 316 (1.4404) o wysokiej zawartości niklu i chromu,
które z powodzeniem są odzyskiwane ze złomu.
W Europie, USA i Japonii, gdzie dominuje produkcja w elektrycznych piecach łukowych (EAF), a rynek
złomu jest dobrze rozwinięty, udział surowców wtórnych jest zwykle wyższy. W Chinach, gdzie
masowa produkcja stali nierdzewnej rozpoczęła się dopiero ok. 15 lat temu, koniec życia produktów
ze stali nierdzewnej dopiero się rozpoczął i dostępność złomu jest wciąż ograniczona, co przekłada się
na niższy odsetek recyklingu w końcowych produktach.
Niższy udział surowców z recyklingu (np. 50–70%) może wystąpić w przypadku produkcji stali
ferrytycznych – o niższej zawartości niklu (np. 1.4016), gdzie często stosuje się więcej dodatku żelaza
pierwotnego. Dla produktów specjalistycznych lub bardzo precyzyjnych – np. dla przemysłu
jądrowego, spożywczego, medycznego, gdzie wymagana jest bardzo wysoka kontrola czystości
metalurgicznej, a domieszki z recyklingu mogą być trudniejsze w kontroli na etapie produkcji, wtedy
często preferowane są surowce pierwotne.
Europejscy producenci stali nierdzewnych są światowymi liderami w produkcji niskoemisyjnej stali
nierdzewnej. Produkty firmy Outokumpu są wykonane w 95% z materiałów pochodzących z
recyklingu, które następnie są przekształcane w stal nierdzewną [2]. Dla produktów Aperam, w tym
także tych wytwarzanych w Brazylii (gdzie rynek złomu prawie nie istnieje), średnia zawartość złomu
metalicznego wynosi 65%. Natomiast dla zakładów europejskich wskaźnik ten wynosi 88,5%, a w
przypadku niektórych produktów austenitycznych wytwarzanych w zakładzie w Genk wskaźnik złomu
przekracza 95% [3]. Podobnie wyroby innego europejskiego producenta firmy Acerinox, gdzie dla
niektórych wyrobów osiąga się poziom ponad 90% materiałów pochodzących z recyklingu [4].
Warto zaznaczyć, że wyroby ze stali nierdzewnych o bardzo wysokim udziale materiału wsadowego
pochodzącego z recyklingu występują w dedykowanych seriach produkcyjnych wyrobów
niskoemisyjnych, dla wybranych gatunków. Dla pozostałych udział surowców wtórnych w wyrobie
końcowym będzie zależny od wspomnianych czynników, czyli typu stali, gatunku, formy wyrobu,
lokalizacji geograficznej zakładu produkcyjnego, dostępnych technologii produkcyjnych.
Rosnąca świadomość ekologiczna i regulacje unijne (np. Europejski Zielony Ład) sprawiają, że udział
materiałów z recyklingu w stali nierdzewnej systematycznie rośnie. Branża hutnicza inwestuje w
nowoczesne technologie przetwarzania złomu, które pozwalają zachować wysoką jakość stali przy
większym udziale surowców wtórnych. W ciągu najbliższych lat można się spodziewać, że udział
materiałów pochodzących z recyklingu w różnych wyrobach ze stali nierdzewnych będzie wzrastał.
Jednocześnie rozwój rynków wtórnych w Azji i Ameryce Południowej może przyczynić się do wzrostu
globalnej średniej wartości materiałów z recyklingu w wyrobach nierdzewnych.
Literatura
[1]. The Global Life Cycle of Stainless Steels, Worldstainless
https://worldstainless.org/pdf-viewer/viewer.html?file=https%3A%2F%2Fworldstainless.org%2Fwp-
content%2Fuploads%2F2025%2F02%2FThe_Global_Life_Cycle_of_Stainless_Steels.pdf
[2]. Outokumpu Sustainability statement 2024, Outokumpu,
https://www.outokumpu.com/en/sustainability/sustainability-downloads
[3]. Responsible Manufacturing from Recycled Materials, Aperam,
https://www.aperam.com/pl/sustainability/environment/waste-recycling/
[4]. Sustainability Report EINF 2024, Acerinox,
https://www.acerinox.com/en/sostenibilidad/informes-anuales/
